RADAR – Geen vangnet voor meer dan 90.000 mensen die zorg verlenen

“Je zorgt jarenlang voor een familielid, je krijgt betaald uit een persoonsgebonden budget (pgb), je betaalt inkomstenbelasting en krijgt zelfs vakantiegeld. Maar als degene waarvoor jij zorgt overlijdt of jij wordt ziek, dan blijkt er niets geregeld. Je hebt geen recht op een werkloosheidsuitkering of in geval van ziekte is er geen vangnet. Dit kan schrijnende situaties opleveren voor de ruim 90.000 Nederlanders die informele zorg verlenen aan een naaste.

Zorgrelatie in plaats van arbeidsrelatie

Informele pgb’ers zijn de eerste en tweede graads familieleden van de zieke die voor hen zorgen. Ze voeren dezelfde taken uit als een formele zorgverlener, alleen zijn zij een naaste van degene die hulp nodig heeft. En daardoor kan er geen gezagsverhouding bestaan, waardoor er geen arbeidsrelatie is, maar een zorgrelatie. Aldus de regels die uitvoeringsinstanties als de Sociale Verzekeringsbank en het UWV hanteren. 

Deze zorgverleners voeren dezelfde taken uit als een ingehuurde zzp’er en krijgen hier ook voor betaald middels een budget wat de hulpbehoevende van de overheid krijgt, maar ze zijn dus familie.

 

Verschil zorg- en arbeidscontract onduidelijk

Radar vroeg ruim 1100 pgb-zorgverleners middels een enquête of ze wisten wat het verschil tussen een zorgcontract en een arbeidscontract was. Maar liefst 61 procent zegt niet te weten dat er een verschil is. 

Van alle informele zorgverleners die de enquête invulden (bijna 900 mensen) wist 59 procent het verschil niet. Terwijl dit grote gevolgen kan hebben als zij zelf ziek worden of als degene voor wie zij zorgen overlijdt.

 

Artikel van Radar Tros rondom het ontbreken van een vangnet voor naasten die via een PGB betaald krijgen.

Slecht geïnformeerd

Per Saldo, de belangenvereniging van mensen met een PGB, roept al jaren dat mensen vooraf niet goed worden geïnformeerd over het werken met een pgb. Goede informatie en toerusting vooraf is belangrijk om goed van start te kunnen gaan met een pgb en kan vaak onverwachte situaties voorkomen.

[…]”

Wilsverklaring?!

Het kan iedereen overkomen, je geheugen laat je in de steek. Dit kan komen door een ziekte zoals dementie, maar ook door bijvoorbeeld een hersenbloeding of een ongeluk. Je kunt daardoor wilsonbekwaam worden in de ogen van de medische wereld. Vanaf dat moment mag je zelf geen beslissingen meer nemen over de zorg die je wilt ontvangen of over juridische zaken. 

Het is goed om na te denken over wat je zou willen op zo’n moment. Ook op jonge leeftijd kun je hierin stappen zetten. Je weet nooit wat er in je leven gaat gebeuren, zowel op de lange maar ook op de korte termijn.

De website Voor-Morgen biedt informatie over dit thema. Daarnaast geven ze verschillende mogelijkheden om vast te leggen wat je zou willen. 

Zorg jij ervoor dat de mensen in je directe omgeving weten wat jij zou willen?

Onderstaand staat een opinie stuk gepubliceerd in juni 2024 in Radar+ van Wies Verbeek over wilsverklaringen.

Wies kun je kennen van haar BLOW.nl, podcasts, radio zoals MAXX, Koffietijd en NPO1. Wies richt zich op gezond ouder worden, en, heeft speciaal voor Radar+ onderzoek gedaan naar wat je kunt regelen als je niet gezond ouder zou worden. Wat kun je dan doen?

Wat doet een mantelzorgmakelaar?

Een mantelzorgmakelaar is een wegwijzer in de wereld van de zorg.

De mantelzorgmakelaar kan je helpen bij vragen over zorg, wonen, inkomen, werk, welzijn, wetten en regels en verzekeringen. Hij of zij kijkt  met je mee naar knelpunten en mogelijkheden binnen je mantelzorgsituatie met als doel om overbelasting te voorkomen.

De mantelzorgmakelaar kan je helpen bij:
  • aanvragen van een indicatie of persoonsgebonden budget;
  • invullen van formulieren;
  • afstemmen van werk en privé met je werkgever;
  • op orde krijgen van de administratie;
  • zoeken naar mogelijkheden binnen de zorg.

Dienstverlening door een zelfstandig werkende mantelzorgmakelaar moet je in sommige gevallen zelf betalen. Een aantal zorgverzekeraars vergoedt de kosten vanuit de aanvullende zorgverzekering. Informeer bij je eigen zorgverzekeraar naar de mogelijkheden of kijk binnen deze website op de pagina over vergoedingen.

 

Contact?

Ben je benieuwd naar de mogelijkheden binnen jou mantelzorgsituatie? Neem dan contact op met Umero. Het is via deze link mogelijk om zelf een afspraak in Tanja’s agenda te zetten.

Uitleg over de werkzaamheden van een mantelzorgmakelaar

Zorgen over ouders

Alsof opgroeien nog niet ingewikkeld genoeg is, maken jonge mantelzorgers zich ook nog eens zorgen over hun ouders. Daarnaast hebben ze natuurlijk ook de zorgen over de zorgvrager.
 
“Ik maak mij zorgen om de zorgen van mijn ouders. Ik blijf hopen dat het goed gaat. Dat ze zullen blijven lachen en leuke dingen met me blijven doen. Maar hoe ouder ik word, hoe meer ik doorkrijg dat het eigenlijk helemaal niet goed gaat.
Dat de continue zorgen teveel zijn. Dat ze moedeloos worden van alle instanties, regels en procedures. Dat ze soms de hoop verliezen, na de zoveelste crisis of afwijzing. Dat er gewoon geen moment is van onbezorgd genieten.
 
Dat maakt mij intens verdrietig. Ik gun ze zoveel, maar ik kan zo weinig veranderen.
 
Ik probeer vrolijk te blijven, het goed te doen, zelfstandig te zijn, ze niet nog meer te belasten, maar ik weet inmiddels ook wel dat dat soms juist averechts werkt.
 
Mijn ouders te zien lijden onder alle zorgen doet pijn. Het maakt me ook bang. Hoelang houden ze het vol? Wanneer storten ze weer in?
Ik ben bang dat ze onder alle zorgen bezwijken. Ik zou willen dat dit een irreële angst is, maar het is al meer dan eens gebeurd. Waar moet ik op blijven hopen en wat geeft mij houvast, als de zorgen nooit weg gaan?”
 
Met toestemming gedeeld van @Mijn_brus_verhaal
Zorgen over mijn ouders

Ben jij jonge mantelzorger en heb jij vragen over je toekomst? wil je hier graag met iemand over praten? Neem gerust contact met me op: umero.nl/contact of info@umero.nl

Waar staat je gemeente.nl

Gemeenten zijn sinds 2015 verantwoordelijk voor zorg en ondersteuning, op basis van de Participatiewet, de Jeugdwet en de Wmo. Het gaat daarbij onder meer om bijstandsuitkeringen, jeugdzorg en hulp bij het huishouden. Dit dashboard geeft u inzicht in de mate waarin inwoners en huishoudens hiervan gebruikmaken.

Hoe staat het in je gemeente met het gebruik van de verschillende vormen van gezondheidszorg?
En wat betekent dat voor de kosten? De inzichten vormen een goede basis om bijvoorbeeld met zorgverleners en zorgverzekeraars preventieve maatregelen te bespreken.

De informatie is per gemeente op te vragen. 

Week van de Jonge Mantelzorger – niet te missen…

Eigenlijk zou elke dag ‘de dag van de jonge mantelzorger’ moeten zijn. In de ideale wereld worden jongeren écht gezien wanneer zij in een zorgsituatie zitten. Het is nogal wat wanneer je op school moet zijn en je moet concentreren op de les, terwijl een belangrijke persoon in het ziekenhuis ligt, of alleen thuis is terwijl dat eigenlijk niet kan.

Hoe moeilijk is het nou om oprecht te vragen hoe het nou echt met de jongere gaat? En daarbij geen genoegen te nemen met het sociaal wenselijke antwoord “het gaat goed” of “het gaat wel”. Vraag eens door, hoe gaat het nou echt? Is het niet pittig om op te groeien in deze situatie? Wat betekend deze situatie voor jou?

Én stel eens voor om een concrete handeling over te nemen, voor jou is het misschien een klein gebaar, maar voor de jongere kan het een wereld van verschil betekenen.

Ongeveer een kwart van de kinderen en jongeren in Nederland is een jonge mantelzorger. Zij groeien op met iemand in hun directe omgeving met een chronische ziekte, beperking, psychische kwetsbaarheid en/of verslaving. Dat kan een ouder zijn, een broer of zus, maar ook een grootouder of goede buur. Het zorgen voor een ander ervaren zij als normaal en het geeft ook voldoening, maar daarentegen kan het ook zwaar zijn. Zo maken zij zich op jonge leeftijd ook meer zorgen dan leeftijdsgenoten, en missen ze soms de nodige zorg en aandacht voor zichzelf. Om hen te ondersteunen en zichtbaar te maken is het jaarlijks van 1 tot en met 7 juni de nationale Week van de Jonge Mantelzorger.

Vaak beseffen jonge mantelzorgers en hun omgeving niet dat zij opgroeien in situatie die anders is dan anders. Het zorgen lijkt voor hen vanzelfsprekend en verloopt vaak vanzelf. Toch is het goed om stil te staan bij de gevolgen van deze zorgsituatie in het leven van een jong persoon. Kun je je nog wel goed genoeg concentreren op school als je zusje in het ziekenhuis ligt? Of moet je soms afspraken met vrienden afzeggen omdat je moeder niet alleen thuis kan zijn? 

Ook al zien deze jongeren zichzelf niet als jonge mantelzorger, ze ondervinden wel de gevolgen van de zorgsituatie al op een vroege leeftijd. Het thema van dit jaar is daarom Niet te missen! De campagne Niet te missen laat via video’s, posters en verhalen zien wat de impact is van mantelzorg in het persoonlijke leven van jongeren.

‘Coming soon’ 1 tot en met 7 juni 2022 De week van de jonge mantelzorger, want zij zijn #NIETTEMISSEN

Maatschappelijke waarde mantelzorg

Mantelzorgers in gemeente Doetinchem zijn tussen de 50 en 82 miljoen euro waard

Uit onderzoek blijkt dat de waarde van alle uren mantelzorg per gemeente in de miljoenen loopt. Voor de gemeente Doetinchem bijvoorbeeld is dit minimaal 50 miljoen euro per jaar. Ook is berekend wat het kost als alle mantelzorgers in bijvoorbeeld Oost Gelre hun werk neerleggen. Dan zou dat de gemeente 58 tot 79 miljoen euro per jaar kosten. Dit blijkt uit onderzoek van MantelzorgNL uitgevoerd door onderzoeksbureau Ecorys.

In maart van dit jaar werden de maatschappelijke kosten en baten van de totale inzet van alle mantelzorgers in Nederland becijferd. In totaal besteden zo’n 5 miljoen mantelzorgers in Nederland ongeveer 1,5 miljard uur aan mantelzorg. Opgeteld met de kosten die mantelzorgers maken, zoals reiskosten, vertegenwoordigt dit een waarde van zo’n 22 miljard euro. Deze landelijke cijfers zijn nu vertaald naar alle afzonderlijke gemeenten. 

Mantelzorgcijfers in Aalten

In de gemeente Aalten zijn jaarlijks 8,1 duizend mantelzorgers actief, schat MantelzorgNL op basis van onderzoek. Samen besteden zij ruim 2,5 miljoen uren per jaar aan hun mantelzorgtaken. De waarde van die inzet wordt geraamd op tussen 23 en 38 miljoen euro per jaar. De mantelzorgers uit Aalten maken daarnaast 2,9 miljoen euro aan kosten om de benodigde hulp en ondersteuning te kunnen bieden. Daarbij kan worden gedacht aan bijvoorbeeld reiskosten.

In de papieren

Als mantelzorgers uit Winterswijk er massaal mee zouden stoppen en de zorg overgenomen moet worden door zorgprofessionals, loopt dat flink in de papieren. Voor Winterswijk schat Ecorys die kosten tussen de 24 en 41 miljoen euro per jaar. Terwijl Winterswijk vanuit het Rijk bij benadering 0,3 miljoen euro krijgt voor het ondersteunen en waarderen van mantelzorgers. Hiermee wordt inzichtelijk wat de verhouding is tussen de enorme waarde die mantelzorgers opleveren én het bedrag dat in mantelzorgers wordt geïnvesteerd.

Gemeentelijke tekorten

Gemeenten hebben de taak om hun mantelzorgers te waarderen en ondersteunen. Bijvoorbeeld door vervangende zorg te regelen zodat de mantelzorger even vrijaf heeft. Gemeenten krijgen daarvoor geld van het rijk. Dat budget is niet geoormerkt waardoor ze de verdeling van de budgetten binnen de Wmo zelf bepalen. Door gemeentelijke tekorten op het sociaal domein wordt in steeds meer gemeenten op mantelzorgondersteuning bezuinigd. Dat betekent dat er niet wordt uitgegeven wat er voor mantelzorg wordt ontvangen.

Voorkom bezuinigingen

Over negen maanden zijn de gemeenteraadsverkiezingen. Lokale politieke partijen worden door Umero opgeroepen om verdere bezuinigingen op mantelzorg te voorkomen of terug te draaien. Met deze cijfers hoopt Umero dat er meer inzicht komt dat mantelzorgers niet alleen gratis handjes zijn, maar dat je ook in mantelzorgers moet investeren om die onschatbare waarde overeind te houden.

Reactie van Tanja Beerten, werkzaam bij Umero “Bovenstaande cijfers geven een inzicht in wat het de maatschappij kan kosten wanneer mantelzorgers het niet meer volhouden. Het beroep dat op hen wordt gedaan, wordt steeds zwaarder. Met de vergrijzing in zicht wordt dit in de toekomst een nog grotere uitdaging.”

Campagne #goed bezig van Werk en Mantelzorg

Afbeelding van werkenmantelzorg.nl

Gemiddeld 1 op de 4 werknemers combineert werk met mantelzorgtaken en dat aantal groeit. De combinatie kan best zwaar zijn. Zo zwaar dat het de gezondheid van de mantelzorger beïnvloedt. Samen met VNO-NCW en MKB-Nederland, de ministeries van Sociale Zaken en Werkgelegenheid en van Volksgezondheid, Welzijn en Sport is Werk&Mantelzorg daarom de campagne #goedbezig gestart.

Met het delen van ervaringen en inzichten laten we zien welke mogelijkheden er zijn om de balans tussen werk en privé goed te houden. Want niet iedereen heeft hetzelfde nodig om werk en mantelzorg te kunnen combineren. Vaak bedenk je samen de oplossing die het beste werkt. En vind je de oplossing in flexibiliteit en aandacht.

https://www.werkenmantelzorg.nl/verhalen/

Mantelzorg balans

Het platform MantelzorgBalans is gemaakt samen met mantelzorgers en experts. De basis is gevormd in interviews: waar lopen mantelzorgers die zorgen voor een ongeneeslijk zieke naaste tegenaan? Wat zou hen kunnen helpen? In focusgroepen is gekeken hoe de geboden oplossingen vormgegeven konden worden: waar moet een platform aan voldoen? Tijdens gebruikerstesten werd het platform getest en verbeterd, en weer getest en verbeterd. Het resultaat is MantelzorgBalans.